ADHD en hormonen zijn nauw met elkaar verbonden, vooral bij vrouwen. Veel vrouwen met ADHD merken dat hun klachten variëren gedurende de maand en in verschillende levensfasen, zoals zwangerschap, de menstruatiecyclus en de overgang. Dit komt doordat hormonen een grote invloed hebben op de hersenen en het zenuwstelsel.
In dit artikel ontdek je welke hormonen een rol spelen bij ADHD en hoe je hier beter mee om kunt gaan.
Wat zijn hormonen en hoe beïnvloeden ze ADHD?
Hormonen zijn chemische stofjes die door klieren in je lichaam worden aangemaakt en via het bloed worden verspreid. Ze spelen een essentiële rol in allerlei processen, zoals stemming, energie, slaap, stress en concentratie.
Bij ADHD is er vaak sprake van een disbalans in bepaalde hormonen, wat invloed heeft op hoe je je voelt en functioneert. De belangrijkste hormonen die ADHD beïnvloeden zijn:
- Oestrogeen – Het vrouwelijk geslachtshormeen dat invloed heeft op dopamine en serotonine, en daarmee op je concentratie en stemming.
- Dopamine – Het ‘motivatiehormoon’ dat een grote rol speelt bij beloning en focus.
- Serotonine – Het ‘gelukshormoon’ dat zorgt voor emotionele balans en rust.
- Melatonine – Dit slaaphormoon reguleert je slaapritme en energiehuishouding.
- Cortisol – Het stresshormoon, dat overprikkeling en vermoeidheid kan veroorzaken.
➡️ Lees hier meer over ADHD en neurotransmitters
Oestrogeen en ADHD: De invloed van je cyclus
Oestrogeen is een belangrijk vrouwelijk hormoon dat de werking van dopamine en serotonine beïnvloedt. Dit betekent dat wanneer je oestrogeen stijgt, je je over het algemeen beter kunt concentreren en je stemming stabieler is.
ADHD en de menstruatiecyclus
Veel vrouwen met ADHD merken dat hun symptomen variëren gedurende de menstruatiecyclus. Dit komt door schommelingen in oestrogeen en progesteron:
- Eerste helft van de cyclus (folliculaire fase): Oestrogeen stijgt en je voelt je vaak energieker en scherper. ADHD-symptomen kunnen in deze fase minder aanwezig zijn. Dit is vaak de beste tijd om complexe taken en plannen aan te pakken.
- Tweede helft van de cyclus (luteale fase): Oestrogeen daalt en progesteron stijgt, wat kan leiden tot slechtere concentratie, meer last van prikkelbaarheid en stemmingswisselingen. Veel vrouwen met ADHD ervaren in deze periode meer stress, overprikkeling en slaapproblemen.
Ook cortisol kan in deze fase stijgen, wat bijdraagt aan verhoogde stress en angstgevoelens. Daarnaast wordt de aanmaak van melatonine beïnvloed door hormonale schommelingen, wat je slaapkwaliteit kan verminderen.
➡️ ADHD en de menstruatiecyclus: Wat kun je doen?
ADHD tijdens zwangerschap en postpartum
Zwangerschap brengt grote hormonale veranderingen met zich mee, wat ADHD-symptomen kan beïnvloeden:
Tijdens de zwangerschap: Oestrogeen stijgt enorm, waardoor sommige vrouwen een verbetering van hun ADHD-symptomen ervaren. Dit komt omdat oestrogeen helpt bij de aanmaak van dopamine en serotonine.
Na de bevalling: Oestrogeen daalt abrupt, terwijl cortisol en progesteron fluctueren. Dit kan leiden tot:
- Verergering van ADHD-klachten
- Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
- Postpartum depressie of angst
- Moeite met concentratie en planning
Daarnaast kunnen slaaptekort en een verstoorde melatonineproductie ervoor zorgen dat vermoeidheid en overprikkeling toenemen.
➡️ ADHD en zwangerschap: Waar moet je op letten?
ADHD en de overgang
Tijdens de overgang neemt de productie van oestrogeen en progesteron geleidelijk af., waardoor ADHD-symptomen vaak verergeren. Je kunt meer last krijgen van vergeetachtigheid, stemmingswisselingen en slaapproblemen. Dit heeft een directe impact op ADHD-symptomen:
- Meer vergeetachtigheid en mentale mist door een daling in oestrogeen
- Verhoogde prikkelbaarheid en stemmingswisselingen door een stijging van cortisol
- Verminderde energie en motivatie doordat dopamine minder efficiënt werkt
- Verstoring van slaap door een afname van melatonine
Sommige vrouwen kiezen voor hormoontherapie om deze symptomen te verminderen. Daarnaast kunnen leefstijlaanpassingen, zoals voeding, beweging en slaapoptimalisatie, helpen om de overgang beter door te komen.
➡️ Hoe leefstijl je ADHD-klachten kan verminderen
Dopamine en ADHD: Het tekort aan motivatie en focus
Dopamine is een neurotransmitter die betrokken is bij motivatie, beloning en concentratie. Bij ADHD is er vaak een tekort aan opname van dopamine in de hersenen, waardoor het moeilijker is om aandacht vast te houden en taken af te ronden.
Hoe kun je dopamine verhogen?
- Regelmatige lichaamsbeweging, zoals wandelen of krachttraining
- Eiwitrijke voeding (vis, eieren, noten)
- Structuur en beloningen in je dagelijkse planning
- Zonlicht en vitamine D
➡️ Praktische tips voor meer focus bij ADHD
Serotonine en ADHD: De invloed op stemming en emoties
Serotonine is het ‘gelukshormoon’ en speelt een belangrijke rol in stemming, emotionele regulatie en slaap. Een tekort aan serotonine kan leiden tot prikkelbaarheid, stemmingswisselingen en angstgevoelens, wat vaak voorkomt bij vrouwen met ADHD.
Hoe kun je serotonine verhogen?
- Gezonde voeding, zoals bananen, noten en volkoren producten
- Daglicht en buiten zijn
- Regelmatige ontspanning en mindfulness
➡️ ADHD en emoties: Waarom voelen we alles zo intens?
Melatonine en ADHD: Slaapproblemen en vermoeidheid
Veel vrouwen met ADHD hebben moeite met slapen, en dat komt vaak door een verstoorde melatonineproductie. Melatonine is het hormoon dat je slaap-waakritme regelt en wordt beïnvloed door dopamine en serotonine.
Hoe melatonine en ADHD samenhangen
- Een vertraagde melatonine-afgifte zorgt ervoor dat je moeilijk in slaap komt.
- Hoge cortisolniveaus in de avond kunnen melatonine onderdrukken.
- ADHD’ers hebben vaak een onregelmatig slaapritme, wat de melatonineproductie verstoort.
Wat kun je doen om beter te slapen?
✅ Ga elke dag rond dezelfde tijd naar bed.
✅ Vermijd schermen in de avond, omdat blauw licht melatonine afremt.
✅ Gebruik ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen.
➡️ ADHD en slaapproblemen: Wat kun je doen?
Cortisol en ADHD: De rol van stress
Cortisol is het stresshormoon en helpt je lichaam omgaan met spanning. Vrouwen met ADHD hebben vaak moeite met stressregulatie, waardoor cortisolniveaus snel stijgen en je sneller overprikkeld raakt.
Gevolgen van een te hoog cortisolniveau
- Moeite met ontspannen en inslapen
- Snelle stemmingswisselingen
- Vermoeidheid en mentale uitputting
Hoe kun je cortisol verlagen?
✅ Ademhalingsoefeningen en yoga
✅ Gezonde voeding en voldoende slaap
✅ Regelmatige pauzes en ontspanning
➡️ ADHD en stress: Hoe kun je prikkels verminderen?
Hoe kun je ADHD-symptomen verminderen door je hormonen te ondersteunen?
Hoewel je hormonen niet volledig kunt controleren, kun je wél bewuster omgaan met hormonale schommelingen. Hier zijn een paar strategieën:
✅ Houd een cyclusdagboek bij – Noteer je symptomen om patronen te herkennen.
✅ Pas je planning aan – Plan belangrijke taken in je ‘oestrogeenfase’ en rust meer in je ‘progesteronfase’.
✅ Zorg voor een goede nachtrust – Ondersteun je melatonineproductie door een vast slaapritme en minder stress.
✅ Beperk stress – Verminder cortisol door ontspanningstechnieken en regelmatige beweging.
✅ Voed je brein – Eet voeding rijk aan omega-3, eiwitten en complexe koolhydraten voor stabiele energie.
➡️ ADHD en voeding: Wat werkt wel en wat niet?
ADHD en hormonen
Hormonen hebben een grote invloed op ADHD-symptomen bij vrouwen. Door meer inzicht te krijgen in hoe oestrogeen, dopamine, serotonine, melatonine en cortisol je klachten beïnvloeden, kun je beter inspelen op deze schommelingen. Kleine aanpassingen in je leefstijl kunnen al een groot verschil maken.
Wil je meer lezen over ADHD bij vrouwen? Bekijk ook deze gerelateerde artikelen:
➡️ ADHD en emoties: Waarom voelen we alles zo intens?
➡️ ADHD en zelfzorg: Hoe zorg je beter voor jezelf?
➡️ ADHD en relaties: Begrip en communicatie verbeteren ➡️ Praktische tips voor timemanagement bij ADHD
Met deze kennisbank over ADHD en hormonen heb je een stevige basis om bewuster met je symptomen om te gaan. Wil je nog meer tips en ervaringen? Blijf onze website volgen voor nieuwe artikelen!