ADHD is veel meer dan alleen snel afgeleid zijn of moeite hebben met concentreren. Het is een neurologische aandoening waarbij de hersenen op een andere manier informatie verwerken en reageren op prikkels. Dit heeft te maken met de communicatie tussen hersencellen. Bij ADHD werken de hersencellen minder goed met elkaar samen, waardoor signalen soms niet goed aankomen en het brein als het ware ‘afhaakt’. Dit verklaart waarom taken moeilijk op te starten zijn, gedachten chaotisch kunnen voelen en emoties soms overweldigend lijken. In dit artikel lees je hoe het ADHD-brein werkt, welke processen hierbij betrokken zijn en hoe je meer inzicht krijgt in je eigen brein.

Het ADHD-brein: wat is er anders?

Bij ADHD werken de hersenen anders dan bij mensen zonder ADHD. De hersencellen, ook wel neuronen genoemd, communiceren minder goed met elkaar. Dit komt vooral door een verstoorde werking van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline. Deze stofjes zijn verantwoordelijk voor aandacht, motivatie, beloning en impulsbeheersing. Bij mensen met ADHD werken deze systemen minder efficiënt, waardoor er problemen kunnen ontstaan met:

  • Concentratieproblemen en aandacht → Moeite met langdurige focus, snel afgeleid door externe prikkels. Moeite met lange tijd aandacht vasthouden, snel afgeleid door geluiden of gedachten.
  • Impulsitiviteit → Snel handelen zonder eerst goed na te denken. Dingen zeggen of doen zonder er eerst over na te denken.
  • Emotieregulatie → Sterke emoties die snel opkomen en moeilijker te beheersen zijn.
  • Werkgeheugen → Vergeetachtigheid voor moeite hebben met het onthouden en ordenen van informatie. Taken en afspraken vergeten, spullen kwijtraken, moeite met organiseren.
  • Motivatie → Uitstelgedrag, vooral bij taken die niet direct interessant zijn. Vooral bij saaie of complexe taken voelt het lastig om in actie te komen.

Door de verstoorde communicatie tussen hersencellen kan het brein soms letterlijk ‘pauzeren’. Dit verklaart waarom mensen met ADHD ineens kunnen afhaken in een gesprek, tijdens het uitvoeren van een taak zomaar stoppen of totaal de draad kwijtraken.

De werking van het ADHD-brein

Om beter te begrijpen waarom je soms moeite hebt met concentreren, plannen of emoties onder controle houden, is het handig om te weten wat er in je brein gebeurt. Bij ADHD werkt het brein namelijk anders dan bij mensen zonder ADHD. Vooral de manier waarop hersencellen met elkaar communiceren, verloopt minder soepel. Hierdoor kun je sneller afgeleid zijn, sneller reageren zonder nadenken en je soms overweldigd voelen door alles wat op je afkomt. In de volgende punten leggen we uit welke delen van het brein hierbij betrokken zijn en waarom dit zorgt voor de typische kenmerken van ADHD:

  1. Communicatie tussen hersencellen
    Bij ADHD verloopt de communicatie tussen hersencellen minder makkelijk. Dit komt onder andere door een verstoring in het evenwicht van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline. Het gevolg: het brein ‘haakt af’ of schakelt moeilijker tussen taken, waardoor je sneller afgeleid bent of juist vastloopt.
  2. Dopamine en motivatie
    Dopamine is een neurotransmitter (stofje in je hersenen) die een grote rol speelt in motivatie en het beloningssysteem van de hersenen. Bij ADHD is de dopaminebalans vaak verstoord, waardoor motivatie een uitdaging kan zijn. Daardoor is het moeilijker om in actie te komen, vooral bij taken die geen directe beloning opleveren. Dit kan leiden tot uitstelgedrag, verminderde motivatie en moeite met het starten of afmaken van saaie of routinematige taken.
  3. De prefrontale cortex en controle
    De prefrontale cortex is het deel van het brein dat helpt bij plannen, organiseren en het onderdrukken van impulsen. Bij ADHD werkt deze hersenregio minder actief, waardoor het moeilijker is om taken af te ronden en overzicht te houden. Hierdoor is het lastiger om overzicht te houden, een taak af te maken of te stoppen met iets wat je eigenlijk niet meer wilde doen.
  4. Hyperfocus en afleiding
    Een opvallend kenmerk van ADHD is hyperfocus: je kunt je extreem goed concentreren op iets dat je interessant vindt, terwijl andere taken volledig vergeten worden. Dit komt doordat het ADHD-brein voortdurend op zoek is naar voldoende prikkels om actief te blijven.
  5. Emoties en prikkelverwerking
    Mensen met ADHD ervaren emoties vaak intenser. Dit komt doordat de amygdala (het deel van de hersenen dat betrokken is bij het verwerken van emoties) gevoeliger is. Hierdoor worden emoties sterker ervaren, kan stress sneller oplopen en is ontspanning soms moeilijk te vinden. Dit verklaart waarom stemmingswisselingen en een kort lontje veel voorkomen bij ADHD.

Zoals je ziet, zijn er verschillende onderdelen in het brein die bij ADHD net even anders werken. Dit betekent niet dat er iets mis is met je brein, maar wel dat het op een andere manier informatie verwerkt. Door te begrijpen hoe jouw brein werkt, kun je beter leren omgaan met de uitdagingen die ADHD met zich meebrengt. Het geeft je ook handvatten om bijvoorbeeld structuur aan te brengen, je energie beter te verdelen en jezelf minder te veroordelen als iets niet lukt. Inzicht is de eerste stap naar meer rust, overzicht en zelfvertrouwen.

Hoe kun je beter omgaan met een ADHD?

Gelukkig zijn er praktische manieren om beter om te gaan met de uitdagingen die ADHD met zich meebrengt. Door slimme aanpassingen en bewuste keuzes kun je meer rust, structuur en grip ervaren. Hieronder lees je hoe je dat stap voor stap zou kunnen aanpakken.

  • Structuur aanbrengen → Maak gebruik van een planner, reminders of apps om overzicht te houden.
  • Taken opdelen → Breek grote taken op in kleine, behapbare stappen.
  • Dopaminevriendelijke beloningen → Beloon jezelf voor kleine successen, bijvoorbeeld met een korte pauze of iets leuks na een lastige taak.
  • Prikkelmanagement → Werk in een rustige en opgeruimde omgeving met zo met zo weinig mogelijk prikkels of werk met een noise-cancelling koptelefoon op.
  • Bewegen en ontspanning → Lichaamsbeweging helpt om dopamine en noradrenaline beter te reguleren. Yoga, wandelen of krachttraining kunnen hierbij helpen.
  • Zelfcompassie en acceptatie → ADHD is geen tekortkoming, maar een andere manier van denken en ervaren. Leer je brein beter te begrijpen en werk ermee in plaats van ertegen.
  • Slaap en herstel serieus nemen → Een goed uitgerust brein kan beter omgaan met prikkels, emoties en focus. Probeer vaste slaaptijden aan te houden en creëer een rustige bedtijdroutine.

Hoe werkt het ADHD brein?

Het ADHD-brein werkt anders door een verstoring in de communicatie tussen hersencellen en neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline. Dit beïnvloedt je aandacht, impulscontrole en emotieregulatie. ADHD uit zich bij iedereen anders, maar inzicht in hoe je brein werkt kan helpen om er beter mee om te gaan. Door inzicht te krijgen in hoe jouw brein werkt en technieken toe te passen die bij jou passen, kun je beter omgaan met de uitdagingen van ADHD. Acceptatie, structuur en de juiste strategieën helpen je om meer balans te vinden en je sterke kanten te benutten.

Meer lezen over ADHD bij vrouwen

Wil je meer leren over ADHD bij vrouwen en hoe je ermee om kunt gaan? Blijf op de hoogte van onze artikelen en ontdek praktische tips!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *