Wat zijn prikkels en hoe ervaren vrouwen met ADHD die?

Prikkels zijn overal om ons heen, van geluiden en geuren tot gedachten en emoties. Voor vrouwen met ADHD kan de verwerking van deze prikkels extra intens zijn, wat kan leiden tot overprikkeling of juist onderprikkeling. In dit artikel ontdek je wat prikkels precies zijn, hoe ze invloed hebben op je dagelijks leven en hoe je er beter mee om kunt gaan.

Wat zijn prikkels?

Prikkels zijn alle signalen die je hersenen binnenkrijgen via je zintuigen. Denk aan geluiden, geuren, beelden, gevoelens en gedachten. Je brein verwerkt deze informatie voortdurend, vaak zonder dat je het doorhebt. Voor de meeste mensen gebeurt dit op een natuurlijke en gebalanceerde manier. Maar als je ADHD hebt, kunnen prikkels overweldigend zijn en leiden tot overprikkeling of juist onderprikkeling.

Voor vrouwen met ADHD is de verwerking van prikkels vaak nog complexer. Dit komt doordat hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en overgang, invloed kunnen hebben op hoe gevoelig je bent voor prikkels. Hierdoor kunnen dagelijkse situaties, zoals een drukke werkdag of een bezoek aan de supermarkt, extra belastend zijn.

Soorten prikkels

Er zijn verschillende soorten prikkels die invloed kunnen hebben op je stemming, energie en concentratie:

Zintuiglijke prikkels
- Geluiden: achtergrondmuziek, verkeer, pratende mensen
- Licht: felle lampen, beeldschermen
- Geuren: parfum, eten, schoonmaakmiddelen
- Tast: kledinglabels, een volle ruimte
Emotionele prikkels
- Spanningen op werk of in relaties
- Eigen emoties, zoals onzekerheid of enthousiasme
- De stemming van anderen (hooggevoeligheid komt vaak voor bij vrouwen met ADHD)
Cognitieve prikkels
- Gedachten die blijven malen
- Nieuwe informatie die verwerkt moet worden
- Multitasken en plannen
Interne prikkels
- Honger of dorst
- Vermoeidheid of slaapgebrek
- Hormonale schommelingen

Overprikkeling en onderprikkeling

Bij ADHD is de balans tussen prikkelverwerking vaak verstoord. Dit kan twee kanten op gaan:

Overprikkeling: Er komen te veel prikkels tegelijk binnen, waardoor je je gestrest, overweldigd en moe voelt. Dit kan zich uiten in hoofdpijn, verminderde concentratie en een kort lontje.
Onderprikkeling: Er komen te weinig prikkels binnen, waardoor je je verveelt en moeite hebt om in actie te komen. Dit kan leiden tot uitstelgedrag of het opzoeken van extra prikkels, zoals sociale media of snacks.

Hoe ga je om met prikkels bij ADHD?

Als je ADHD hebt, is het extra belangrijk om bewust om te gaan met de hoeveelheid en intensiteit van prikkels. Je brein heeft namelijk meer moeite met het filteren en verwerken ervan, wat kan leiden tot oververmoeidheid, stress of zelfs een totale blokkade. Gelukkig zijn er manieren om jezelf hierin te ondersteunen en meer rust en grip te krijgen in je dagelijks leven.

Hier zijn enkele praktische tips:

Creëer een prikkelarme omgeving

Zorg voor rust in je huis en werkplek door te kiezen voor zachte verlichting, een opgeruimde ruimte, kalme kleuren en zo min mogelijk achtergrondgeluid. Een noise-cancelling koptelefoon kan helpen om storende geluiden buiten te sluiten. Ook geur- of lichtprikkels kun je beperken door bijvoorbeeld kaarsen met een neutrale geur te gebruiken of schermen op nachtmodus te zetten.

Plan rustmomenten in

Gun jezelf regelmatig een pauze om overprikkeling te voorkomen, ook als het lijkt alsof je daar “geen tijd” voor hebt. Juist korte rustmomenten helpen om overprikkeling voor te blijven. Denk aan een ademhalingsoefening, een korte wandeling of een moment in stilte zonder schermen. Dit kan helpen om je hoofd leeg te maken.

Luister naar je lichaam

Je lichaam geeft signalen af wanneer je over je grens gaat, zoals vermoeidheid, hoofdpijn of sneller geïrriteerd zijn. Merk op wanneer je moe, hongerig of gestrest bent. Probeer deze signalen serieus te nemen en op tijd bij te sturen. Eet op vaste tijden, drink voldoende water, en zorg voor voldoende slaap. Een stabiele routine met voldoende slaap en gezonde voeding kan je helpen om prikkels beter te verwerken en sneller te herstellen.

Gebruik hulpmiddelen

Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Gebruik een planner en apps voor time-management en structuur om je dag overzichtelijk te houden. Ook een ADHD-coach, ergotherapeut of psycholoog kunnen je ondersteunen bij het structureren van de dag en helpen om strategieën op maat te ontwikkelen. Er zijn bovendien steeds meer hulpmiddelen zoals prikkelarme kleding, verzwaringsdekens of focus-accessoires die kunnen bijdragen aan een gevoel van rust.

💡Door te begrijpen wat prikkels zijn en hoe je ermee omgaat, kun je meer grip krijgen op je energieniveau, je emoties en je dagindeling.

Prikkelverwerking

Prikkels zijn overal, en voor vrouwen met ADHD kan de verwerking hiervan een uitdaging zijn. Prikkels zijn een onzichtbaar onderdeel van ons dagelijks leven en kunnen veel invloed hebben op hoe je je voelt, hoe je functioneert en hoe je tot rust komt. Door inzicht te krijgen in welke prikkels je leven negatief beïnvloeden en hoe je hier het beste mee om kunt gaan, kun je meer rust en balans creëren in je dagelijks leven. Luister naar je lichaam, stel grenzen en neem voldoende hersteltijd om overprikkeling te voorkomen. Neem jezelf serieus en probeer uit wat voor jou werkt. Wat voor de één werkt, hoeft namelijk niet per se voor jou te werken, dus geef jezelf de ruimte om jouw eigen balans te vinden.