ADHD komt bij vrouwen vaak minder snel aan het licht dan bij mannen. Dit heeft te maken met subtielere symptomen en een andere manier van omgaan met de klachten. Bij veel vrouwen wordt de diagnose ADHD pas gesteld tijdens de overgang. Dit komt doordat de hormonale veranderingen in deze levensfase bestaande klachten verergeren of zichtbaarder maken. De daling van oestrogeen heeft een grote invloed op de hersenfunctie, wat kan leiden tot extra prikkelbaarheid, vermoeidheid en concentratieproblemen. In dit artikel lees je hoe ADHD en de overgang met elkaar samenhangen en wat je kunt doen om je klachten te verlichten.
De invloed van oestrogeen op ADHD
Een belangrijke factor in de relatie tussen ADHD en de overgang is oestrogeen. Dit vrouwelijke hormoon speelt een grote rol in de aanmaak van dopamine, een neurotransmitter die essentieel is voor concentratie, motivatie en impulscontrole. Vrouwen met ADHD hebben van nature al een minder stabiel dopamineniveau, en wanneer het oestrogeengehalte daalt in de overgang, kunnen de ADHD-klachten verergeren.
Tijdens de vruchtbare jaren zorgt oestrogeen ervoor dat de hersenen dopamine en serotonine efficiënter gebruiken. Wanneer het oestrogeenniveau in de overgang begint te schommelen en uiteindelijk structureel daalt, kan dit leiden tot:
- Meer last van vergeetachtigheid en moeite met plannen
- Verhoogde prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
- Meer moeite met het filteren van prikkels
- Verminderde motivatie en energie
ADHD-klachten tijdens de overgang
Veel vrouwen merken dat hun ADHD-symptomen veranderen tijdens de overgang. Dit komt doordat de schommelingen in hormonen invloed hebben op de werking van de hersenen. Typische klachten hierbij kunnen zijn:
- Concentratieproblemen: Taken die vroeger nog lukten, voelen nu overweldigend. Je gedachten dwalen sneller af en het is moeilijker om focus te behouden.
- Emotionele instabiliteit: Door de daling van oestrogeen kunnen emoties veel heftiger worden ervaren. Angst, paniek en depressieve gevoelens kunnen vaker optreden.
- Slaapgebrek: Veel vrouwen in de overgang ervaren slaapproblemen, zoals moeite met inslapen of doorslapen. Dit verergert de vermoeidheid en maakt het moeilijker om helder te denken.
- Overprikkeling: De combinatie van ADHD en hormonale veranderingen kan ervoor zorgen dat geluiden, drukte en sociale situaties nog intenser worden ervaren.
- Vergeetachtigheid: Dit wordt soms ‘brain fog’ genoemd en voelt als een mist in je hoofd, waardoor het lastig is om gesprekken te volgen of taken af te ronden.
Diagnose ADHD bij veel vrouwen pas in de overgang
Omdat ADHD bij vrouwen vaak minder snel herkend wordt, krijgen veel vrouwen pas tijdens of na de overgang de diagnose. Dit komt doordat de afname van oestrogeen de ADHD-symptomen versterkt, waardoor ze duidelijker worden. Vrouwen die altijd al moeite hadden met concentratie, structuur en prikkelverwerking, maar dit jarenlang hebben weten te compenseren, merken nu dat dit steeds lastiger wordt. Hierdoor zoeken ze vaker hulp en komen ze bij een specialist terecht die ADHD als onderliggende oorzaak vaststelt.
De diagnose kan een opluchting zijn, maar ook vragen oproepen. Veel vrouwen worstelen met de gedachte waarom dit niet eerder is ontdekt en hoe ze hun leven nu moeten aanpassen. Het begrijpen van de invloed van hormonen op ADHD kan helpen om grip te krijgen op de klachten en gerichte oplossingen te vinden.
Wat kun je doen?
Hoewel de combinatie van ADHD en de overgang uitdagend kan zijn, zijn er manieren om je klachten te verminderen.
- Pas je leefstijl aan
- Zorg voor een gezond voedingspatroon met veel eiwitten, gezonde vetten en weinig snelle suikers.
- Regelmatige lichaamsbeweging, zoals yoga of wandelen, helpt om stress te verminderen en dopamine op peil te houden.
- Zorg voor voldoende slaap en probeer een vast slaapritme aan te houden.
- Gebruik supplementen
- Sommige vrouwen hebben baat bij magnesium en omega-3-vetzuren, die kunnen helpen bij concentratie en stemming.
- Overleg met een arts of bio-identieke hormoonsuppletie of fyto-oestrogenen (plantaardige oestrogeenvervangers) geschikt voor je zijn.
- Stressbeheersing
- Meditatie, ademhalingsoefeningen en mindfulness kunnen helpen om prikkels beter te verwerken.
- Plan je dag zo gestructureerd mogelijk en gebruik hulpmiddelen zoals een planner of to-do lijst.
- Praat met een specialist
- Een huisarts of hormoonspecialist kan je adviseren over behandelmogelijkheden.
- Een ADHD-coach, psycholoog of welzijnscoach kan je helpen om beter om te gaan met je veranderende klachten.
- Zoek steun bij lotgenoten
- Het delen van je ervaringen met andere vrouwen die ook ADHD en overgangsklachten ervaren kan enorm helpend zijn. Je voelt je minder alleen, kunt tips uitwisselen en herkenning vinden.
- Overweeg een online forum, een lokale praatgroep of een ondersteunende community op social media.
De overgang en ADHD
De overgang kan een uitdagende periode zijn voor vrouwen met ADHD. Door de daling van oestrogeen kunnen ADHD-klachten verergeren, wat invloed heeft op concentratie, stemming en energie. Bij veel vrouwen wordt ADHD pas in deze levensfase gediagnosticeerd, omdat de klachten nu sterker naar voren komen. Gelukkig zijn er manieren om hiermee om te gaan. Door een gezonde leefstijl, stressmanagement en eventueel medische ondersteuning kun je deze periode beter doorkomen. Weet dat je niet alleen bent en zoek hulp als je merkt dat de klachten je dagelijks functioneren beïnvloeden.