Cortisol is het hormoon dat je lichaam helpt omgaan met stress. Een beetje cortisol maakt je alert en geeft energie, maar een langdurig te hoog niveau kan juist zorgen voor onrust, slaapproblemen en meer overprikkeling – iets waar vrouwen met ADHD extra gevoelig voor zijn. Door stress te reguleren en voldoende rustmomenten in te bouwen, kun je je cortisolspiegel beter in balans houden.
Wat is cortisol?
Cortisol is een hormoon dat wordt aangemaakt door je bijnieren en staat bekend als het “stresshormoon.” Het helpt je lichaam om te reageren op stressvolle situaties. Bij kortdurende stress is cortisol nuttig: het maakt je alert, geeft je extra energie en helpt je snel te reageren.
Maar als je cortisolniveau te hoog of juist te laag is, kan dat je lichaam uit balans brengen. Vooral bij vrouwen met ADHD kan een ontregelde cortisolspiegel zorgen voor meer onrust, moeite met concentreren en slaapproblemen.
🔗 Lees eerst het overzicht over hormonen en neurotransmitters
Cortisol en ADHD: de link
Vrouwen met ADHD ervaren vaak meer prikkels en stressmomenten gedurende de dag. Dit kan leiden tot een langdurig verhoogd cortisolniveau. Een te hoog cortisolgehalte kan de aanmaak en werking van dopamine en serotonine verstoren – neurotransmitters die je juist nodig hebt voor focus, motivatie en emotionele balans.
Gevolgen van te veel cortisol:
- Sneller overprikkeld
- Slechte concentratie
- Gevoel van gejaagdheid
- Moeite met slapen
- Sterke energiedips
Gevolgen van te weinig cortisol:
- Extreem moe wakker worden
- Lage bloeddruk
- Moeite om in actie te komen
- Weinig energie om de dag door te komen
Signalen dat je cortisol uit balans is
Herken je een of meer van deze signalen? Dan kan je cortisolniveau uit balans zijn:
- Chronische vermoeidheid ondanks voldoende slaap
- Slecht inslapen of ’s nachts vaak wakker worden
- Gejaagd gevoel of juist lusteloosheid
- Sterke drang naar zoet of koffie om de dag door te komen
- Buikvet dat lastig verdwijnt ondanks gezonde voeding
🔗 Lees ook over insuline en bloedsuikerbalans
Tips om je cortisol te reguleren
Gelukkig zijn er veel manieren om je cortisolniveau te ondersteunen en in balans te houden.
- Creëer rustmomenten over de dag
Plan bewust pauzes in, zelfs al zijn ze maar 5 minuten. Dit helpt je zenuwstelsel te herstellen. - Beweeg regelmatig, maar niet te extreem
Wandelen, fietsen en yoga verlagen cortisol. Intensieve training kan juist je stress verhogen als je al overbelast bent. - Werk aan een vast slaapritme
Ga op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op. Je cortisol volgt een dag-nachtritme dat je hiermee ondersteunt. - Voeding voor je bijnieren
Eet onbewerkte voeding, kies voor eiwitten bij elke maaltijd en vermijd te veel suiker en cafeïne. - Ontspanningsoefeningen
Ademhalingsoefeningen of meditatie kunnen je cortisol binnen enkele minuten verlagen.
🔗 Lees meer over melatonine en slaap
Cortisol en de cyclus
Tijdens de luteale fase van je cyclus (de dagen voor je menstruatie) kan je stressgevoeligheid toenemen. Dit komt deels door een daling van progesteron en oestrogeen, wat invloed heeft op hoe je lichaam met stress omgaat. Extra zelfzorg in deze periode kan veel verschil maken.
🔗 Lees meer over progesteron en stemming
Cortisol en ADHD bij vrouwen
Cortisol is onmisbaar om alert te blijven, maar een te hoog of te laag cortisolniveau kan ADHD-symptomen verergeren. Door je stressniveaus actief te reguleren met slaap, voeding, beweging en ontspanning, kun je je concentratie en energieniveau verbeteren.
🔗 Terug naar Hormonen en Neurotransmitters
🔗 Lees meer over dopamine en motivatie
🔗 Lees meer over insuline en bloedsuiker