Veel vrouwen met ADHD merken dat hun klachten erger worden rondom hun menstruatie. Misschien voel je je vlak voor je ongesteld wordt sneller overprikkeld, vermoeider of emotioneler. Dat is geen toeval. De schommelingen in je hormonen gedurende je menstruatiecyclus hebben namelijk een directe invloed op je brein, en dus ook op ADHD-symptomen. In dit artikel lees je hoe dat zit, wat de invloed is van hormonen en wat je zelf kunt doen om beter met deze schommelingen om te gaan.
Menstruatiecyclus en ADHD: De verschillende fasen in de cyclus
Ervaar je dat je ADHD-klachten in bepaalde weken van de maand heftiger zijn? Dan kan het de nodige inzichten geven om te begrijpen hoe je menstruatiecyclus verloopt. Een gemiddelde cyclus duurt ongeveer 28 dagen en bestaat uit vier fasen:
- Week 1 (menstruatie): Je lichaam stoot het opgebouwde baarmoederslijmvlies af. Oestrogeen is laag, maar begint langzaam te stijgen. Sommige vrouwen voelen zich vermoeid, anderen juist opgelucht.
- Week 2 (folliculaire fase): Oestrogeen stijgt. Veel vrouwen voelen zich energieker en productiever.
- Week 3 (ovulatie rond dag 14 en begin luteale fase): Het moment van de eisprong. Hormonale piek, vaak veel energie.
- Week 4 (luteale fase): Oestrogeen daalt, progesteron stijgt, richting menstruatie. Dit is vaak het zwaarste moment voor vrouwen met ADHD.
Juist in die laatste fase, de luteale fase, worden ADHD-klachten vaak erger ervaren.
Hormonen en het brein
Vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron hebben invloed op neurotransmitters in de hersenen, zoals dopamine en serotonine. En laat dopamine nu net een belangrijke rol spelen bij ADHD. Mensen met ADHD hebben vaak van nature minder dopamine beschikbaar in de de hersenen of reageren er minder gevoelig op. Oestrogeen stimuleert juist de aanmaak van dopamine, waardoor je hersenen tijdelijk beter kunnen functioneren.
Rond je ovulatie wanneer oestrogeen het hoogst is, kun je je daarom juist helderder, energieker en meer in balans voelen. Maar in de week voor je menstruatie, als oestrogeen daalt en progesteron stijgt, nemen bij veel vrouwen juist de klachten toe. Denk aan:
- Verminderde concentratie, motivatie of structuur
- Sneller emotioneel of prikkelbaar: Sneller boos of verdrietig zijn
- Meer last hebben van vergeetachtigheid
- Verminderde stressbestendigheid
- Minder slaap en meer last van vermoeidheid
Voor vrouwen met ADHD kunnen deze schommelingen veel sterker zijn dan bij vrouwen zonder ADHD.
PMDD en ADHD
Een klein deel van de vrouwen heeft zelfs last van PMDD (Premenstrual Dysphoric Disorder). Dit is een ernstige vorm van PMS, waarbij de klachten je dagelijks functioneren echt kunnen belemmeren. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen met ADHD vaker PMDD ontwikkelen. De combinatie van hormonale gevoeligheid en ADHD maakt dit extra zwaar.
Wat kun je doen?
Gelukkig zijn er manieren om meer grip te krijgen op je cyclus en de invloed ervan op je ADHD:
1. Leer je cyclus kennen
Gebruik een app of kalender om dagelijks te noteren hoe je je je voelt, wat je energielevel is, wanneer je ovuleert en menstrueert. Zo ontdek je een patroon, krijg je inzicht in je menstruatiecyclus en kun je je beter voorbereiden op moeilijke dagen.
2. Pas je planning aan
Plan geen grote taken of drukke sociale afspraken in de dagen voor je menstruatie, als je weet dat je dan meer moeite hebt met prikkels of concentratie. Verwacht niet van jezelf dat je elke week even productief bent. Probeer je agenda rondom je cyclus in te richten. Plan belangrijke taken tijdens je sterke weken.
3. Zorg voor rust en zelfzorg
Zorg goed voor jezelf met voldoende slaap, gezonde voeding en ontspanning. Vooral in de luteale fase is zelfcompassie belangrijk.
4. Bespreek het met je arts of behandelaar
Overweeg om met een arts of ADHD-specialist te praten als je merkt dat je cyclus je dagelijks functioneren sterk beïnvloedt. Soms kunnen aanpassingen in medicatie of hormonale ondersteuning (zoals anticonceptie) helpen om de klachten te verminderen. Laat je hierbij goed begeleiden.
5. Voeding, leefstijl en supplementen
Een stabiele bloedsuikerspiegel, voldoende beweging en rustmomenten maken echt verschil. Probeer cafeïne, suiker en alcohol te beperken in de week voor je menstruatie. Sommige vrouwen hebben baat bij supplementen zoals magnesium of omega-3. Deze kunnen ondersteuning bieden bij stemmingswisselingen of vermoeidheid.
💡Je bent niet de enige. Steeds meer vrouwen ontdekken de link tussen hun menstruatiecyclus en ADHD. Praten met anderen kan jou ook steun en herkenning geven.
ADHD en de menstruatiecyclus
ADHD bij vrouwen wordt nog te vaak over het hoofd gezien, zeker als het gaat om de invloed van hormonale schommelingen. Door meer inzicht te krijgen in jouw cyclus en hoe deze jouw ADHD beïnvloedt, kun je betere keuzes maken die passen bij wat je op dat moment nodig hebt. Wees lief voor jezelf, en durf om hulp te vragen als het zwaar is. Je hoeft het niet alleen te doen.
De menstruatiecyclus heeft veel invloed op het functioneren van vrouwen met ADHD. Door beter inzicht te krijgen in je eigen cyclus, kun je leren wat jouw lichaam en geest nodig hebben. Het begint met bewustwording en luisteren naar je lichaam. Gun jezelf die aandacht – je bent het waard.
Meer lezen over ADHD bij vrouwen
Wil je meer lezen over ADHD, hormonen of vrouwengezondheid? Blijf dan op de hoogte via onze blogs en meld je aan voor de nieuwsbrief.