PMS bij vrouwen met ADHD: Wat is het en wat kun je eraan doen?

Veel vrouwen herkennen het gevoel dat ze in de dagen voor hun menstruatie anders functioneren: emotioneler, sneller overprikkeld of minder geconcentreerd. Voor vrouwen met ADHD kan deze periode echter nóg intenser aanvoelen. PMS (Premenstrueel Syndroom) en ADHD hebben namelijk meer met elkaar te maken dan vaak wordt gedacht. In dit artikel lees je hoe hormonale schommelingen invloed hebben op ADHD-symptomen, waarom PMS bij vrouwen met ADHD vaak zwaarder is, en wat je kunt doen om beter met deze maandelijkse wisselingen om te gaan.

Wat is PMS eigenlijk?

PMS staat voor Premenstrueel Syndroom. Het verwijst naar de fysieke en emotionele klachten die optreden in de week of twee weken vóór de menstruatie. Denk aan prikkelbaarheid, somberheid, huilbuien, vermoeidheid, hoofdpijn of een opgeblazen gevoel. Zodra de menstruatie begint, verdwijnen de klachten meestal weer.

Ongeveer 20 tot 30% van alle vrouwen ervaart in meer of mindere mate PMS. Bij vrouwen met ADHD lijkt die gevoeligheid voor hormonale veranderingen echter sterker aanwezig te zijn.

De rol van hormonen bij ADHD

Vrouwelijke hormonen, vooral oestrogeen en progesteron, spelen een grote rol in hoe ons brein functioneert. Oestrogeen stimuleert de aanmaak van dopamine en serotonine, twee stoffen die belangrijk zijn voor concentratie, motivatie en stemming. Precies die neurotransmitters zijn bij ADHD vaak minder actief.

>>> Stappenplan: De ADHD leefstijl

Tijdens de tweede helft van de menstruatiecyclus daalt het oestrogeenniveau en stijgt progesteron. Dat zorgt bij veel vrouwen voor typische PMS-klachten, maar bij vrouwen met ADHD wordt die daling nóg sterker gevoeld. Minder oestrogeen betekent namelijk nóg minder dopamine, en dus meer moeite met concentreren, plannen en omgaan met emoties.

PMS en ADHD: een dubbele uitdaging

Veel vrouwen met ADHD merken dat hun symptomen wisselen door de maand heen. Rond de eisprong (wanneer oestrogeen piekt) voelen ze zich vaak helderder, energieker en beter in balans. Maar in de week voor de menstruatie – als oestrogeen daalt – nemen klachten toe.

Typische voorbeelden van hoe PMS ADHD-symptomen kan versterken zijn:

Meer last van prikkelgevoeligheid: geluiden, licht of sociale situaties kunnen sneller te veel zijn.
Verminderde concentratie: taken afmaken lukt moeilijker, en overzicht houden kost meer energie.
Emotionele schommelingen: gevoelens van onzekerheid, frustratie of verdriet kunnen heftiger aanvoelen.
Slaapproblemen: onrust en vermoeidheid versterken elkaar, wat ADHD-klachten nog verder uitvergroot.

Sommige vrouwen benoemen dat hun ADHD-klachten in de week voor hun menstruatie zó sterk toenemen, dat het voelt alsof hun ADHD tijdelijk veel erger wordt dan normaal.

Het verschil tussen PMS en PMDD

Bij een deel van de vrouwen zijn de klachten nog heviger. Dan spreken we van PMDD: Premenstrual Dysphoric Disorder. Dat is een ernstige vorm van PMS waarbij de stemming extreem kan schommelen. Vrouwen met ADHD lopen hierop meer risico, omdat hun brein gevoeliger is voor hormonale en chemische veranderingen.

Bij PMDD kunnen klachten zoals woede-uitbarstingen, wanhoop, angst en depressieve gevoelens de overhand nemen. Het is belangrijk om dit serieus te nemen en eventueel met een arts te bespreken.

Wat kun je doen bij PMS en ADHD?

Hoewel je je hormonen niet kunt “uitzetten”, kun je wél leren beter met deze schommelingen om te gaan. Kleine aanpassingen in je leefstijl kunnen al veel verschil maken.

1. Breng je cyclus in kaart

Schrijf dagelijks op hoe je je voelt, zowel fysiek als mentaal. Zo ontdek je patronen in je cyclus en kun je beter voorspellen wanneer je kwetsbaarder bent voor overprikkeling of concentratieproblemen.

2. Pas je planning aan je cyclus aan

Plan zware taken of sociale afspraken liever rond je eisprong, als je meer energie hebt. In de week voor je menstruatie kun je juist wat gas terugnemen, extra rustmomenten inbouwen of herhalende taken doen die minder denkwerk vragen.

3. Let op voeding en beweging

Een stabiele bloedsuikerspiegel helpt om stemmingswisselingen te verminderen. Eet regelmatig, kies voor volkoren producten, groente, fruit en gezonde vetten. Beweging – zoals wandelen of yoga – helpt bij het reguleren van stress en het verbeteren van je stemming.

4. Slaap en ontspanning

Probeer vaste slaaptijden aan te houden. Vermijd schermen voor het slapen en creëer een rustige avondroutine. Ademhalingsoefeningen of meditatie kunnen helpen om je zenuwstelsel te kalmeren.

5. Ga het gesprek aan

Het kan helpen om je omgeving – partner, collega’s of vrienden – te vertellen dat je cyclus invloed heeft op je functioneren. Dat schept begrip en voorkomt frustratie.

Door bewust je cyclus in kaart te brengen en kleine aanpassingen in je leefstijl door te voeren, kun je veel invloed uitoefenen op hoe PMS je ADHD-symptomen beïnvloedt.

Behandeling en ondersteuning

Als PMS of PMDD je dagelijks leven sterk beïnvloedt, is het verstandig om hulp te zoeken. Een huisarts of gynaecoloog kan meedenken over behandelmogelijkheden, zoals hormonale anticonceptie of supplementen.

Daarnaast kan begeleiding door een ADHD-coach of psycholoog helpen om beter met de maandelijkse schommelingen om te gaan. Zij kunnen samen met jou kijken naar structuur, zelfzorg en strategieën om je aandacht beter te verdelen.

De kracht van kennis en zelfinzicht

Het belangrijkste is om te beseffen dat je niet “overdreven reageert” of “je aanstelt” want je lichaam reageert écht op hormonale veranderingen. Door meer inzicht te krijgen in de invloed van je cyclus op je ADHD, kun je beter voor jezelf zorgen.

Vrouwen met ADHD hebben vaak de neiging om streng voor zichzelf te zijn. Maar juist door te erkennen dat je brein en lichaam anders reageren, krijg je meer rust en overzicht in je dagelijkse leven.

PMS en ADHD bij vrouwen

PMS en ADHD bij vrouwen vormen samen een complexe, maar begrijpelijke combinatie. Hormonale schommelingen kunnen ADHD-klachten tijdelijk versterken, maar met de juiste kennis en aanpassingen kun je daar beter op inspelen.

Boekentip: Boek over ADHD bij vrouwen

De onzichtbare strijd van vrouwen met ADHD

Bekijk het boek hier bij Bol.com

Wil je meer weten over hoe hormonen je ADHD beïnvloeden, of hoe je je leefstijl zo kunt aanpassen zodat het past bij jouw cyclus? Lees dan verder op ADHD in balans, daar vind je tips voor voor vrouwen met ADHD.