ADHD wordt vaak geassocieerd met druk en impulsief gedrag, maar bij vrouwen ziet het er vaak anders uit. Veel vrouwen met ADHD lopen jarenlang rond met klachten zonder te weten dat ADHD de oorzaak is. Dit komt doordat de symptomen bij vrouwen minder opvallend kunnen zijn en vaker worden toegeschreven aan andere oorzaken, zoals stress of hormoonschommelingen. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende symptomen van ADHD bij vrouwen en de daarbij horende verschijnselen, evenals de invloed van hormonen tijdens verschillende levensfases.
Kernsymptomen van ADHD bij vrouwen en bijbehorende verschijnselen
Vrouwen met ADHD ervaren vaak andere symptomen dan mannen, waardoor de diagnose soms laat of helemaal niet wordt gesteld. Veel klachten worden verward met stress, perfectionisme of hormonale schommelingen. Hieronder volgen de belangrijkste kernsymptomen en de bijbehorende verschijnselen die vaak voorkomen bij vrouwen met ADHD.
1. Aandachtsproblemen
Vrouwen met ADHD hebben vaak moeite om hun aandacht vast te houden, vooral bij taken die ze niet interessant vinden. Dit kan invloed hebben op werk, studie en dagelijkse verantwoordelijkheden.
- Moeite om zich langdurig te concentreren op taken, vooral als ze saai of repetitief zijn.
- Snel afgeleid door externe prikkels of eigen gedachten.
- Vergeetachtigheid in dagelijkse taken, zoals afspraken en deadlines.
- Moeite met luisteren en details onthouden.
2. Impulsiviteit
Impulsiviteit bij ADHD betekent niet alleen snel reageren zonder na te denken, maar ook moeite hebben met het beheersen van emoties en acties.
- Spontane acties zonder na te denken over de gevolgen.
- Impulsieve aankopen doen of ongeplande beslissingen nemen.
- Moeite met het reguleren van emoties, wat kan leiden tot onverwachte stemmingswisselingen.
- Onderbreken van gesprekken of moeite hebben met wachten op een beurt.
3. Hyperactiviteit (intern of extern)
Bij vrouwen met ADHD is hyperactiviteit vaak minder zichtbaar en kan het zich uiten als innerlijke onrust in plaats van fysieke beweging.
- Voortdurende innerlijke onrust en moeite met ontspanning.
- Veel praten of voortdurend bezig willen zijn.
- Rusteloosheid, tikken met vingers of voeten, of steeds een nieuwe hobby beginnen.
- Gevoel van overweldiging door taken, waardoor uitstelgedrag ontstaat.
4. Problemen met executieve functies
Executieve functies helpen bij plannen, organiseren en het uitvoeren van taken. Bij ADHD functioneren deze processen minder goed.
- Moeite met plannen en organiseren, waardoor taken vaak onafgemaakt blijven.
- Slecht tijdsmanagement, te laat komen of deadlines missen.
- Problemen met prioriteiten stellen en overzicht houden.
- Moeite met het afmaken van taken en het vasthouden aan routines.
5. Emotionele dysregulatie
Vrouwen met ADHD kunnen intense emoties ervaren en moeite hebben om deze onder controle te houden.
- Overmatig piekeren en snel overweldigd raken door emoties.
- Moeite met het reguleren van frustratie, boosheid of verdriet.
- Gevoelig voor afwijzing en perfectionisme, wat kan leiden tot faalangst.
- Snelle stemmingswisselingen zonder duidelijke reden.
6. Overgevoeligheid voor prikkels
Veel vrouwen met ADHD zijn extra gevoelig voor externe prikkels, zoals geluid, licht of sociale interacties. Dit kan leiden tot overprikkeling en vermoeidheid, vooral in drukke omgevingen.
- Snel geïrriteerd raken door harde geluiden of fel licht.
- Moeite met sociale situaties door een teveel aan prikkels.
- Behoefte aan rustige, gestructureerde omgevingen om overprikkeling te voorkomen.
- Regelmatig behoefte aan alleen-tijd om bij te komen.
7. Slaapproblemen en vermoeidheid
Veel vrouwen met ADHD hebben moeite met slapen, wat de symptomen overdag kan verergeren. Doordat hun hoofd constant ‘aan’ staat, hebben veel vrouwen met ADHD moeite met in slaap vallen of doorslapen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en prikkelbaarheid overdag.
- Moeite met in slaap vallen door een druk hoofd.
- Onrustige of onderbroken slaap, wat leidt tot vermoeidheid overdag.
- Moeite met het opstarten in de ochtend.
- Snelle mentale uitputting bij langdurige concentratie.
Herken jij je ook in deze symptomen?
- Veel vrouwen met ADHD hebben moeite met het onthouden van afspraken, deadlines en dagelijkse taken. Ze kunnen belangrijke dingen kwijtraken, zoals sleutels of documenten, en ervaren vaak een gevoel van chaos in hun hoofd.
- Hoewel veel mensen denken dat ADHD altijd gepaard gaat met hyperactiviteit, ervaren veel vrouwen juist moeite om zich te concentreren op één taak. Ze worden snel afgeleid door prikkels van buitenaf, maar ook door hun eigen gedachten.
- Vrouwen met ADHD hebben vaak een druk hoofd en kunnen snel overweldigd raken door emoties. Ze piekeren veel over kleine dingen en kunnen last hebben van stemmingswisselingen die hen onzeker maken.
- Te laat komen, deadlines missen of moeite hebben met het plannen van taken zijn veelvoorkomende problemen. Dit kan leiden tot stress en een gevoel van falen, vooral op het werk of in het gezinsleven.
- Vrouwen met ADHD kunnen impulsieve beslissingen nemen, zoals spontaan iets kopen zonder erover na te denken. Dit kan ook invloed hebben op relaties, waarbij ze soms sneller reageren dan gewenst.
- Het beginnen aan een taak lukt vaak prima, maar het afronden ervan is een grote uitdaging. Dit leidt tot een lange lijst van onafgemaakte projecten en een gevoel van frustratie.
- Het huishouden bijhouden kan een uitdaging zijn voor vrouwen met ADHD, vooral als het gaat om dagelijkse taken en opruimen. Toch lukt het vaak om vlak voor er visite komt ineens alles op orde te krijgen.
De invloed van hormonen op ADHD
Hormonen spelen een grote rol bij de klachten van ADHD, en vrouwen ervaren vaak dat hun symptomen heel erg kunnen wisselen tijdens verschillende levensfases.
Puberteit
Tijdens de puberteit stijgt de oestrogeenspiegel, wat kan helpen bij de regulatie van dopamine, een stof die belangrijk is bij ADHD. Maar zodra de hormonale schommelingen groter worden, kunnen ADHD-symptomen verergeren.
Menstruatiecyclus
Vlak voor en tijdens de menstruatie daalt het oestrogeenniveau, wat ADHD-klachten kan versterken. Vrouwen ervaren in deze periode vaak meer prikkelbaarheid, concentratieproblemen en stemmingswisselingen.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap stijgt het oestrogeengehalte, waardoor sommige vrouwen minder last hebben van hun ADHD-symptomen. Na de bevalling daalt dit niveau echter sterk, wat kan leiden tot het verergeren van klachten en zelfs postnatale depressie.
Menopauze
Tijdens de overgang daalt het oestrogeenniveau definitief, wat ADHD-symptomen vaak erger maakt. Dit kan zich uiten in meer vergeetachtigheid, vermoeidheid en emotionele instabiliteit.
ADHD bij vrouwen
Veel vrouwen met ADHD herkennen zichzelf niet in het stereotype beeld van druk en impulsief gedrag. In plaats daarvan worstelen ze met interne onrust, vergeetachtigheid, prikkelbaarheid en slaapproblemen. De invloed van hormonen op ADHD maakt het extra uitdagend. Gelukkig kan het herkennen van deze patronen helpen om gerichter te zoeken naar oplossingen, zoals coaching, medicatie of aanpassingen in de leefstijl.
Meer lezen over ADHD bij vrouwen
Herken je jezelf in deze symptomen? Dan kan het zinvol zijn om advies in te winnen bij een specialist die ervaring heeft met ADHD bij vrouwen. Lees je vooraf goed in op deze website en ga daarna in gesprek met je huisarts.